Skipulagsáætlanir vegna listaverks Ólafs Elíassonar
Í tilefni 50 ára gosloka afmælis
Bæjarstjórn Vestmannaeyja samþykkti þann 22. janúar 2025 að auglýsa tillögu að breyttu Aðalskipulagi Vestmannaeyja 2015-2035 vegna listaverks Ólafs Elíassonar í tilefni að 50 ára gosloka afmæli og tillögu að nýju deiliskipulagi fyrir Eldfell, ásamt sameiginlegu umhverfismati. Skipulagstillögurnar eru kynntar skv. Skipulagslögum nr. 123/2010.
Listaverkið samanstendur af tveimur, að því er virðist, sjálfstæðum hlutum: litlu skjóli, eða skála, og göngustíg sem liggur upp og niður hlíðar Eldfell. Útsýnis punktur staðsettur í miðju skálans býður upp á ákveðið sjónarhorn til að skoða verkið í heild sinni. Frá þessum útsýnis punkti mætast hringlaga göngustígur fjallsins og þak skálans og mynda fullkominn hring um Eldfellsgíginn. Þessi sjónrænu áhrif nást með myndleysi (anamorphosis), gömlu sjónarhornsbragð þar sem ílangt form virðist öðruvísi þegar það er skoðað frá ákveðnu sjónarhorni.
Listaverkið dregur fram tvær mikilvægustu dagsetningum eldgossins: 23. janúar, daginn sem eldgosið hófst og 3. júlí, daginn sem lokum eldgossins og sigri yfir hrauninu var lýst yfir. Sýndarhringurinn sem umlykur norður hlið fjallsins gefur til kynna suður átt og rammar inn sólina á hæsta punkti 23. janúar. Hvolft loft skálans er með röð af hringlaga holum sem fylgja feril sólarinnar 3. júlí.
Tillaga að breyttu aðalskipulagi gerir ráð fyrir að skilmálum landnotkunarreita Óbyggðs svæðis ÓB-3 og Hverfisverndarsvæðis H-9 er breytt til að gera ráð fyrir nýjum gönguleiðum og útsýnisstað. Í tillögu að deiliskipulagi er gert ráð fyrir nýjum útsýnisstað á Eldfellshrauni þar sem horft er í átt til Eldfells auk tröppulögðum 1,5-2,5 breiðum göngustíg frá hrauninu og á topp Eldfells sem myndar hringlaga form séð frá útsýnisstaðnum. Deiliskipulag gerir einnig ráð fyrir bílastæðum, göngustígum og áningarstöðum auk frekari verndun hraunsins.
Skipulagsgögn verða til sýnis í Ráðhúsi Vestmannaeyja að Kirkjuvegi 50, á skipulagvefsjá sveitarfélagsins og á Skipulagsgátt Skipulagsstofnunar frá 10. mars til 21. apríl 2025.
Ábendingum og athugasemdum við tillöguna þarf að skila skriflega eigi síðar en 21. apríl 2025 í afgreiðslu Ráðhúss eða í gegnum Skipulagsgátt.
